Σχολική ετοιμότητα - Η Δαχτυλίτσα

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν κατά τη συγγραφή του παραμυθιού της Δαχτυλίτσας επιχείρησε να υπογραμμίσει μέσα από τη συμβολική οπτική εικόνα της ηρωίδας τη διαφορετικότητα που δύναται να υπάρχει μεταξύ των παιδιών, αλλά ωστόσο και τις δυνατότητες που έχουν ορισμένα παιδιά τα οποία παρουσιάζουν κάποια δυσχέρεια. Κάθε παιδί διαγράφει μια ξεχωριστή γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη. Όσον αφορά τη μάθηση, αυτή συνιστά μια πολύπλοκη διαδικασία, καθώς η γνωστική ανάπτυξη θεμελιώνεται μέσα από μια σειρά σταδίων. Βασίζεται κυρίως σε εγγενείς ικανότητες και περιβαλλοντικές επιδράσεις. Η γνωστική ανάπτυξη εξελικτικά διανύει το αισθησιοκινητικό στάδιο, το στάδιο των γνωστικών ικανοτήτων και εν τέλει το στάδιο της σύνθετης σκέψης. Κάποια έλλειψη στην κατάκτηση αυτών επιφέρει δυσχέρειες σε συγκεκριμένους τομείς.

Η σχολική ετοιμότητα στην ουσία είναι ένας δείκτης, ο οποίος καταγράφει το κατά πόσο ένα παιδί είναι έτοιμο να ενταχθεί στο σχολικό πλαίσιο και να επιτύχει τόσο σε μαθησιακό επίπεδο όσο και σε κοινωνικό. Εκτός των άλλων, συνδέεται με την κατάκτηση νέων δεξιοτήτων, αλλά και τη βελτίωση των ήδη κεκτημένων. Έρευνες υποδεικνύουν ότι τόσο η αναγνωστική ικανότητα όσο και οι μαθηματικές δεξιότητες θεμελιώνονται σε γενικότερες γνωστικές δυνατότητες.

Η ένταξη των παιδιών στην Α’ Δημοτικού προϋποθέτει ψυχοκινητική ωρίμανση (ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης, αίσθημα αυτονομίας), γραφοκινητική ικανότητα, γνωστικές δεξιότητες (ικανοποιητικά επίπεδα συγκέντρωσης – προσοχής, μνημονικές δυνατότητες, αντίληψη εννοιών, αφηρημένη σκέψη), γλωσσικές ικανότητες (ικανοποιητικό λεξιλόγιο, «καθαρή άρθρωση»), κοινωνικές δεξιότητες (συνεργατικό πνεύμα, ομαδικό παιχνίδι). 

Σε περίπτωση που καταγράφονται σημεία ελλείψεων σε κάποιες από τις εν λόγω δεξιότητες απαιτείται κλινική αξιολόγηση με κύριο στόχο την ενίσχυση των δυνατοτήτων του παιδιού και την πρόληψη των ενδεχόμενων μαθησιακών δυσκολιών. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι όλα τα παιδιά μπορούν να αξιοποιήσουν στο μέγιστο τις ικανότητες τους.