Διαταραχή Ελειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας - Ο Τζακ και η Φασολιά

«Μια φορά και έναν καιρό σε μια μικρή καλύβα μέσα στο δάσος ζούσε μαζί με τη μητέρα του ένα αγόρι που το λέγανε Τζακ. Η μοναδική τους περιουσία ήταν μία αγελάδα. Κάθε μέρα ο Τζακ, σκαρφάλωνε στα δέντρα, πηδούσε από κλαδί σε κλαδί και έπαιζε με τα ζώα του δάσους. Μια μέρα η μητέρα του, του είπε ‘Τζακ πρέπει να με βοηθήσεις, δεν έχουμε άλλη λύση από το να πουλήσουμε την αγελάδα μας, αύριο κιόλας θα την πάς στο παζάρι’. Την επόμενη μέρα στο δρόμο για το παζάρι ο Τζακ συνάντησε έναν γέροντα που του πρότεινε να ανταλλάξει την αγελάδα με πέντε μαγικά φασόλια. Ο Τζακ χωρίς να το καλοσκεφτεί το έκανε. Όταν όμως επέστρεψε σπίτι και είπε στη μητέρα του τι είχε συμβεί εκείνη απελπίστηκε και του έβαλε τις φωνές.»


Κατά την ανάγνωση του αγγλικού παραμυθιού ο Τζακ και η φασολιά ο σύγχρονος αναγνώστης υπό το πρίσμα της ψυχολογίας θα μπορούσε εύκολα να σκιαγραφήσει την εικόνα ενός παιδιού με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Ο Τζακ δραστήριος, υπερκινητικός, με δυσκολία υπακούει στους κανόνες που του θέτει η μητέρα του και εύκολα παρεκκλίνει από το στόχο του.

Με όρους των σύγχρονων επιστημών της ψυχολογίας και ψυχιατρικής η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) αποτελεί ένα από τα συχνότερα προβλήματα της depy παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Το παιδί ή ο έφηβος δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, αποσπάται εύκολα και δε δίνει σημασία στις λεπτομέρειες. Σε ορισμένες περιπτώσεις εκδηλώνονται και άλλες δυσκολίες όπως ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, άγχος και προβλήματα διαγωγής.

Τα κύρια συμπτώματα εκδηλώνονται κυρίως με:

Απροσεξία: Το παιδί ή ο έφηβος αποσπάται εύκολα από άσχετα ερεθίσματα, κάνει λάθη απροσεξίας, σπάνια ακολουθεί σωστά και με προσοχή τις οδηγίες, ξεχνά ή χάνει τα πράγματά του (μολύβια, βιβλία, τετράδια) και είναι γενικά ανοργάνωτο/ος.

Υπερκινητικότητα: κινείται συνεχώς άσκοπα και υπερβολικά για την ηλικία του. Τρέχει, σκαρφαλώνει ή σηκώνεται από το θρανίο του όταν δεν επιτρέπεται. Φαίνεται να κινείται ακόμα και όταν κάθεται καθώς κουνά συνεχώς τα χέρια και τα πόδια του, κοιτά συνέχεια γύρω του και πειράζει τους άλλους.

Παρορμητικότητα: Δεν σκέπτεται πριν αντιδράσει, απαντάει πριν ακούσει όλη την ερώτηση και δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του. Στα παιχνίδια δεν ακολουθεί τους κανόνες, μιλά συνεχώς και παρεμβαίνει στο παιχνίδι των άλλων.

Τα συμπτώματα πρέπει να εκδηλώνονται σε περισσότερα από ένα πλαίσια (π.χ. στο σχολείο αλλά και στο σπίτι), ενώ προκαλούν δυσλειτουργία στις σχολικές, κοινωνικές ή και διαπροσωπικές σχέσεις.

 

deikthsΗ διαχείριση της ΔΕΠΥ απαιτεί πρωταρχικά την τροποποίηση των συνθηκών εκείνων οι οποίες συντηρούν την προβληματική συμπεριφορά. Αυτό προϋποθέτει την εκπαίδευση των γονέων τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο μέσω της χρήσης πρακτικών που εδράζονται σε συμπεριφοριστικά μοντέλα. Στο Δείκτη εφαρμόζεται ένα πλήρες πρόγραμμα διαχείρισης χρόνου και οργάνωσης βασισμένο σε συμπεριφοριστικές τεχνικές το οποίο ευνοεί την αποτελεσματική σχολική μάθηση.