Σύνδρομο Asperger - Η Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων

Ξαφνικά, η Αλίκη είδε ένα άσπρο κούνελο που κρατούσε ένα ρολόι να περνάει από μπροστά της τρέχοντας λέγοντας δεν προλαβαίνω, δεν προλαβαίνω, πρέπει να φτάσω στην ώρα μου... Τι περίεργο σκέφτηκε. Ο μικρός της σκύλος βλέποντας τον κούνελο άρχισε να τρέχει από πίσω του. Γρήγορα τον ακολούθησε και εκείνη μέχρι που έπεσε μέσα σε μία μεγάλη μαύρη τρύπα. Όταν προσγειώθηκε βρέθηκε σε ένα πολύ παράξενο δωμάτιο που είχε πάνω από δέκα πόρτες. Δεν ήξερε ποιά να ανοίξει και δοκίμασε να αγγίξει ένα πόμολο όταν ακούστηκε μια φωνούλα 'Εεε με πονάς, είπε το πόμολο'.'Ένα πόμολο που μιλάει σκέφτηκε η Αλίκη. Γιατί το βλέπεις περίεργο; Mόνο εσύ μπορείς να μιλάς;' απάντησε το πόμολο γελώντας..

 O Λ. Κάρολ στην ιστορία της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων σκιαγραφεί μια πληθώρα χαρακτήρων οι οποίοι προκαλούν την απορία και δημιουργούν ερωτηματικά τόσο στην ηρωίδα του παραμυθιού όσο και στους παιδικούς αναγνώστες. Το κοινό σημείο των εν λόγω χαρακτήρων είναι ότι θεωρούν λογικές τις συνήθειες και τη συμπεριφορά τους και παροτρύνουν τη μικρή Αλίκη να αποδεχτεί τη διαφορετικότητά τους. Aναντίρρητα, ένα παιδί με σύνδρομο Asperger, θα μπορούσε να θεωρηθεί ξεχωριστό, υπό την έννοια ότι δύναται να επιδείξει συμπεριφορές που μπορεί να προκαλέσουν ποικίλα ερωτηματικά.

aspergerΤο σύνδρομο Asperger θεωρείται μια υποκατηγορία στο πλαίσιο του αυτιστικού φάσματος, η οποία διακρίνεται για τα δικά της ξεχωριστά διαγνωστικά κριτήρια. Τα διαγνωστικά κριτήρια επιχειρούν να διευκρινίσουν το ασυνήθιστο προφίλ δεξιοτήτων και συμπεριφοράς που χαρακτηρίζει τα παιδιά και τους εφήβους με σύνδρομο Asperger. Η πρώτη αναφορά του συνδρόμου δημοσιεύτηκε από ένα Βιενέζο γιατρό τον Ηans Asperger, ο οποίος εντόπισε ένα συγκεκριμένο προφίλ ικανοτήτων και συμπεριφοράς που εκδηλωνόταν κυρίως σε αγόρια. Οι κύριες παράμετροι που προσδιόριζαν το εν λόγω προφίλ σχετίζονταν με την έλλειψη ενσυναίσθησης δηλ. της ικανότητας να αντιλαμβάνεται κανείς πώς μπορεί να αισθάνεται ο άλλος, την περιορισμένη ικανότητα στη σύναψη φιλικών σχέσεων, τις μονόπλευρες συζητήσεις, την έντονη απορρόφηση σε ένα συγκεκριμένο ενδιαφέρον.

Το παιδί μπορεί να χαρακτηρίζεται από αξιόλογη μακροπρόθεσμη μνήμη, εξαιρετική συγκέντρωση όταν ασχολείται με πράγματα που το ενδιαφέρουν και να χρησιμοποιεί πρωτότυπες μεθόδους επίλυσης προβλημάτων. Αντίθετα ενδέχεται να υπάρχει έλλειψη κινήτρου και προσοχής για δραστηριότητες που θα ενθουσίαζαν τα υπόλοιπα παιδιά. Συχνά υπάρχει ιστορικό προσήλωσης σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή μια ομάδα αντικειμένων, όπως είναι οι συγκοινωνίες, τα ζώα, ή οι επιστήμες. Αυτά τα ενδιαφέροντα ξεκινούν και εξαλείφονται ίσως κάποια δεδομένη στιγμή, ωστόσο όσο διατηρούνται κυριαρχούν στις συνομιλίες του παιδιού. Το παιδί φαίνεται ότι έχει φυσιολογικές πνευματικές ικανότητες, αλλά για κάποιο λόγο δείχνει αδυναμία στο να σχετιστεί με άλλους ανθρώπους στο επίπεδο που περίμενε κανείς για την ηλικία του.

Οι βασικότερες ενδείξεις του συνδρόμου καταγράφονται ως εξής:

Κοινωνικές δεξιότητες

  • Δυσκολία στη σύναψη σχέσεων με τους συνομηλίκους.
  • Αδιαφορία για την ένταξη σε ομάδες συνομηλίκων.
  • Δυσκολία στην ερμηνεία των κοινωνικών ενδείξεων (π.χ. γλώσσα του σώματος).
  • Περίεργη, ασυνήθιστη κοινωνική συμπεριφορά

Ενδιαφέροντα

  • Επίμονη ενασχόληση με ένα αντικείμενο.
  • Έλλειψη ενδιαφέροντος για άλλα αντικείμενα που ενδεχομένως θα κέντριζαν την προσοχή των περισσότερων συνομηλίκων.

Λόγος και ομιλία

  • Ακριβής και σχολαστικός λόγος που δεν αρμόζει στην ηλικία του παιδιού.
  • Ασυνήθιστη προσωδία και χαρακτηριστικά φωνής.
  • Αδυναμία στην κατανόηση της μεταφορικής γλώσσας, των κρυμμένων μηνυμάτων.
  • Δυσκολία αντίληψης του χιούμορ

Μη λεκτικές δεξιότητες

  • Περιορισμένη χρήση χειρονομιών.
  • Δυσκολία στις συντονισμένες κινήσεις.
  • Περιορισμένες εκφράσεις προσώπου.
  • Περίεργο βλέμμα

deikthsΤο πρόγραμμα παρέμβασης για το σύνδρομο Asperger περιλαμβάνει τη θεωρητική κατάρτιση αλλά και την πρακτική εκπαίδευση, καθώς οι γονείς διδάσκονται στρατηγικές που ευνοούν την κοινωνική συμπεριφορά του παιδιού. Εκτός των άλλων οι θεραπευτικές συνεδρίες με το ίδιο το παιδί στοχεύουν σε συμπεριφορές που προωθούν την κοινωνική εμπλοκή. Το παιδί μαθαίνει να είναι ευέλικτο, συνεργάσιμο, να ανταποκρίνεται στις κοινωνικές ενδείξεις, να ενθαρρύνεται στην έκφραση συναισθημάτων, να βοηθηθεί ώστε να αποκτήσει κίνητρο και για άλλα ενδιαφέροντα.