Το θαύμα του μυαλού του παιδιού

Στορώ με λεπτομέρειες την παιδική μου ηλικία, όχι γιατί είναι μεγάλη ή γοητεία από τις πρώτες θύμησες, παρά γιατί στην ηλικία αυτή, όπως και στα ονείρατα, ένα ασήμαντο φαινομενικά περιστατικό ξεσκεπάζει, όσο καμιά αργότερα ψυχολογική ανάλυση, χωρίς φτιασίδια, το αληθινό πρόσωπο της ψυχής. Κι επειδή τα εκφραστικά μέσα στην παιδική ηλικία ή στ' όνειρο είναι πολύ άπλα, γι' αυτό και το πιο πολύπλοκο εσωτερικό πλούτος απαλλάσσεται απ' όλα τα περιττά κι απομένει μονάχα ή ουσία.

Μαλακό το μυαλό τού παιδιού, τρυφερή ή σάρκα του, ό ήλιος, το φεγγάρι, ή βροχή, ό αγέρας, ή σιωπή, όλα πέφτουν απάνω του, ζύμη αφράτη είναι και το ζυμώνουν. Το παιδί ρουφάει τον κόσμο με απληστία, τον δέχεται στο σπλάχνο του, τον αφομοιώνει και τον κάνει παιδί.

Θυμούμαι, καθόμουν συχνά στο κατώφλι του σπιτιού μας, έλαμπε ό ήλιος, καίγουνταν ό αγέρας, σ' ένα μεγάλο σπίτι στη γειτονιά πατούσαν σταφύλια, μύριζε ο κόσμος μούστο, κι εγώ σφαλνούσα τα μάτια ευτυχισμένος, άπλωνα τις φούχτες και περίμενα·κι έρχουνταν ο Θεός, όσο ήμουν παιδί ποτέ δε με γέλασε, έρχουνταν, παιδί κι αυτός σαν και μένα, και μού 'βαζε στα χέρια τα παιχνιδάκια του τον ήλιο, το φεγγάρι, τον άνεμο. «Χάρισμα σου, μου 'λεγε, χάρισμα σου, παίξε μαζί τους·εγώ έχω κι άλλα.» Άνοιγα τα μάτια, ο Θεός εξαφανίζονταν μα απόμεναν στα χέρια μου τα παιχνιδάκια του.

Είχα και δεν το 'ξερα, δεν το 'ξερα γιατί το ζούσα, την παντοδυναμία του Θεού έπλαθα όπως ήθελα τον κόσμο. Ζύμη μαλακιά εγώ, ζύμη μαλακιά κι αυτός. Θυμούμαι, απ' όλα τα φρούτα, όταν ήμουν μικρός, αγαπούσα τα κεράσια τα 'ριχνα σ' έναν κουβά νερό, έσκυβα και τα καμάρωνα μαύρα ή κόκκινα, τραγανά, πού μεγάλωναν ευτύς ως έμπαιναν στο νερό·μα όταν τα 'βγαζα, έβλεπα με μεγάλη μου απογοήτεψη πώς μίκραιναν σφαλνούσα λοιπόν τα μάτια, για να μην τα βλέπω να μικραίνουν, και τα 'χωνα, τεράστια όπως μου φαίνουνταν, στο στόμα μου…

«Δεν μπορούμε ν' αλλάξουμε την πραγματικότητα, λέει ένας αγαπημένος μου Βυζαντινός μουσικός· ας αλλάξουμε τότε το μάτι πού βλέπει την πραγματικότητα.» Αυτό έκανα όταν ήμουν παιδί·αυτό κάνω και τώρα στις πιο δημιουργικές στιγμές τής ζωής μου.

Τί θάματα, αλήθεια, είναι το μάτι, το αυτί, το μυαλό του παιδιού, πώς ρουφούν αχόρταγα τον κόσμο τούτο και τον γεμίζουν! Ένα πουλί με κόκκινες, πράσινες, κίτρινες φτερούγες, ό κόσμος·και πώς το κυνηγάει το παιδί να το πιάσει.

Πηγή: Από την Αναφορά στο Γκρέκο - Νίκος Καζαντζάκης