Η θετική ψυχολογία της καλοσύνης

Μία από τις θεμελιώδης αρχές της Θετικής Ψυχολογίας είναι η παραγωγή θετικών συναισθημάτων. Εάν τα παιδιά νιώθουν το αίσθημα της ευγνωμοσύνης λειτουργούν με καλοσύνη. Μαθαίνουν και κατανοούν ότι οι άνθρωποι δίνουν μάχες και αντιμετωπίζουν δυσκολίες και εκτιμούν σταδιακά τα δικά τους κεκτημένα, επιδεικνύοντας καλοσύνη απέναντι στους άλλους. Εάν αισθάνονται γενναία, δε φοβούνται να το δείξουν και κατ’επέκτασιν δε φοβούνται να επιδείξουν καλοσύνη. Εάν μαθαίνουν να συναισθάνονται τον πόνο του άλλου και μπορούν να μπαίνουν στη θέση του θα του συμπαρασταθούν.

Γιατί αυτό συμβαίνει; Πώς συμβαίνει; Oι σύνθετες βιοχημικές δράσεις του εγκεφάλου είναι η απάντηση. Η καλοσύνη μεταβάλλει τον ανθρώπινο εγκέφαλο όταν ο εγκέφαλος εκτίθεται σε «καταστάσεις καλοσύνης». Τα παιδιά και οι έφηβοι δε μαθαίνουν για την καλοσύνη μόνο όταν γίνονται συζητήσεις γύρω από αυτό το θέμα. Η καλοσύνη διδάσκεται πρώτα μέσα από την πράξη, δηλ. με το να αισθανθεί κάποιος το εν λόγω συναίσθημα και κατόπιν να το αναπαράγει στις διάφορες εκφάνσεις του. Η καλοσύνη είναι ένα συναίσθημα που αισθάνονται τα παιδιά και η ενσυναίσθηση είναι μια δύναμη που μοιράζονται. Οι δάσκαλοι ενισχύουν το αίσθημα της καλοσύνης διδάσκοντας μέσα στις τάξεις την ενσυναίσθηση (δηλ. το να μπορώ να κατανοήσω πώς μπορεί να αισθάνεται ο άλλος). Οι δάσκαλοι μπορούν να εμπλέξουν τα παιδιά σε καταστάσεις που ευνοούν την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και επιδρούν στη διαμόρφωση της λειτουργίας του εγκεφάλου προς αυτή την κατεύθυνση. Αναμφίβολα διαμορφώνονται πολλές καταστάσεις μέσα στην τάξη που μπορεί να προάγουν την καλοσύνη και τη δοτικότητα. Ακολουθούν κάποιες προτάσεις που απευθύνονται σε δασκάλους.

Αναγνωρίστε και επιβραβεύστε λεκτικά την καλοσύνη. Εντοπίστε το συναίσθημα και επιβραβεύστε το παιδί που επιδεικνύει καλοσύνη. Π.χ. πρέπει να νιώθεις πολύ όμορφα που βοήθησες το φίλο σου στην εργασία του, μπράβο σου!

Κατασκευάστε πίνακες επιβράβευσης της καλοσύνης. Αντί να τοποθετούνται σε πίνακες τα ονόματα των παιδιών που δεν παρακολουθούν ή κάνουν φασαρία είναι προτιμότερο να ενισχύονται οι προσπάθειες των μαθητών που επιδεικνύουν καλοσύνη απέναντι στους άλλους. Μπορείτε να ψηφίσετε ακόμη και το μαθητή που επέδειξε την περισσότερη καλοσύνη αυτή την εβδομάδα, ορίζοντας συγκεκριμένα κριτήρια.

Εργασίες σε σχέση με την καλοσύνη. Οργανώστε τους μαθητές σας σε ομάδες προκειμένου να ενασχοληθούν και να καταγράψουν ενδείξεις καλοσύνης από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Διδάξτε με παραδείγματα τις αξίες της υπομονής, της γενναιότητας, της αυτοπεποίθησης, της δοτικότητας στους μαθητές. Ενισχύστε αυτές τις προσπάθειες και ανταμείψτε τα έργα τους σε περίπτωση που επιδείξουν τις εν λόγω αρετές.

Συγγραφή: Patty O'Grady, Ph.D.- Positive Psychology in the Classroom
Μετάφραση : Ακριτανάκη Κωνσταντίνα - Ψυχολόγος - Λογοθεραπεύτρια